آموزشی

قهوه بدون کافئین چیست؟ + روش‌ های دی‌ کافئین کردن

قهوه بدون کافئین چیست؟ + روش‌ های دی‌ کافئین کردن

میلیون‌ ها نفر در سراسر جهان روز خود را با یک فنجان قهوه آغاز می‌ کنند و از طعم، عطر و اثر انرژی‌ بخش آن لذت می‌ برند. اما بسیاری از افراد به دلایل مختلف مانند حساسیت به کافئین، مشکلات خواب یا مسائل پزشکی، به دنبال قهوه بدون کافئین هستند. آیا تا به حال فکر کرده‌اید که قهوه بدون کافئین چگونه تولید می‌ شود؟ در این مقاله، به بررسی سه روش اصلی دی‌ کافئین کردن قهوه می‌ پردازیم و مزایا و معایب هر روش را توضیح خواهیم داد.

قهوه بدون کافئین چیست؟

قهوه بدون کافئین (Decaffeinated Coffee) یا دیکاف، همان قهوه معمولی است که طی فرآیندهای خاصی، میزان زیادی از کافئین آن حذف شده است. طبق استانداردهای جهانی، قهوه بدون کافئین باید حداقل ۹۷ درصد کافئین خود را از دست داده باشد.

اما آیا قهوه بدون کافئین واقعاً بدون کافئین است؟ خیر! مقدار کمی کافئین همچنان در آن باقی می‌ ماند، اما این مقدار به‌ قدری کم است که تأثیر خاصی روی بدن ندارد.

روش‌ های حذف کافئین از قهوه

روش‌ های دی‌ کافئین کردن قهوه به سه دسته اصلی تقسیم می‌ شوند:

  1. روش شیمیایی (حلال‌ های آلی)

  2. روش طبیعی (آب سوئیسی)

  3. روش دی‌ اکسید کربن فوق بحرانی

هر یک از این روش‌ ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه بررسی خواهیم کرد.

روش‌ های حذف کافئین از قهوه در قهوه بدون کافئین

روش‌ های حذف کافئین از قهوه در قهوه بدون کافئین

۱. روش شیمیایی (استفاده از حلال‌ های آلی)

در روش شیمیایی، از دی‌ کلرومتان (Dichloromethane) یا اتیل استات (Ethyl Acetate) برای استخراج کافئین استفاده می‌ شود.

فرآیند به این صورت است:

  1. دانه‌ های سبز قهوه ابتدا بخار داده می‌ شوند تا منافذ آن‌ ها باز شود.
  2. سپس در محلول حاوی دی‌ کلرومتان یا اتیل استات غوطه‌ ور می‌ شوند. این مواد، کافئین را از دانه‌ ها جدا می‌ کنند.
  3. در مرحله آخر، دانه‌ ها شسته و خشک می‌ شوند تا باقی‌ مانده حلال‌ های شیمیایی از بین برود.

مزایا:

  • سریع و مقرون‌ به‌ صرفه
  • حفظ عطر و طعم طبیعی قهوه

معایب:

  •  احتمال باقی ماندن مقدار کمی از مواد شیمیایی
  •  برخی افراد نگران تأثیرات سلامتی این روش هستند

۲. روش طبیعی (آب سوئیسی – Swiss Water Process)

این روش کاملاً طبیعی و بدون استفاده از مواد شیمیایی انجام می‌ شود.

مراحل آن عبارت‌ اند از:

  1. دانه‌ های قهوه در آب داغ خیس می‌ شوند تا کافئین به آب منتقل شود.
  2. آب حاوی کافئین از یک فیلتر زغالی مخصوص عبور می‌ کند که فقط کافئین را جذب می‌ کند.
  3. سپس دانه‌ ها مجدداً در این آب بدون کافئین قرار می‌ گیرند تا طعم و عطر اولیه خود را حفظ کنند.

مزایا:

  • کاملاً طبیعی و بدون مواد شیمیایی
  •  حفظ طعم و عطر اصلی قهوه
  •  مورد تأیید افراد حساس به مواد شیمیایی

معایب:

  • فرآیند زمان‌ بر و هزینه‌ بر است
  •  برخی معتقدند که طعم قهوه کمی تغییر می‌ کند
دی‌ کافئین کردن قهوه به روش‌ CO2 در کارگاه ساخت قهوه بدون کافئین

دی‌ کافئین کردن قهوه به روش‌ CO2 در کارگاه ساخت قهوه بدون کافئین

۳. روش دی‌ اکسید کربن فوق بحرانی (Supercritical CO2 Process)

این روش، یکی از پیشرفته‌ ترین و علمی‌ ترین روش‌ های دی‌ کافئین کردن است که از دی اکسید کربن (CO2) تحت فشار بالا برای استخراج کافئین استفاده می‌ شود.

مراحل انجام کار:

  1. دانه‌ های قهوه ابتدا مرطوب و آماده‌ سازی می‌ شوند.
  2. سپس در محفظه‌ ای قرار می‌ گیرند که تحت فشار بالا، دی‌ اکسید کربن به حالت فوق بحرانی (بین مایع و گاز) در می‌ آید.
  3. CO2 فوق بحرانی مانند یک حلال طبیعی عمل کرده و فقط کافئین را از دانه‌ ها خارج می‌ کند.
  4. در نهایت، دی‌ اکسید کربن از دانه‌ ها جدا شده و بازیافت می‌ شود.

مزایا:

  • حفظ عطر و طعم طبیعی قهوه
  •  بدون استفاده از مواد شیمیایی مضر
  •  مناسب برای قهوه‌ های باکیفیت بالا

معایب:

  • هزینه بالای تجهیزات و فرآیند
  •  کمتر در دسترس بودن این روش برای همه برند ها
مقایسه روش‌ های دی‌ کافئین کردن قهوه در قهوه بدون کافئین

مقایسه روش‌ های دی‌ کافئین کردن قهوه در قهوه بدون کافئین

مقایسه روش‌ های دی‌ کافئین کردن قهوه

روش مواد مورد استفاده زمان تأثیر روی طعم طبیعی بودن
شیمیایی دی‌ کلرومتان، اتیل استات سریع حفظ طعم اصلی  خیر
آب سوئیسی آب و فیلتر زغالی طولانی کمی تغییر در طعم  بله
دی‌ اکسید کربن CO2 تحت فشار متوسط بهترین حفظ طعم بله

آیا قهوه بدون کافئین سالم است؟

بله! تحقیقات نشان داده‌ اند که قهوه دیکاف همچنان حاوی آنتی‌ اکسیدان‌ های مفید است و می‌ تواند فوایدی مانند کاهش ریسک دیابت نوع ۲، بهبود عملکرد مغز و کاهش استرس را داشته باشد. اما نکته مهم این است که اگر روش شیمیایی برای دی‌ کافئین کردن دانه استفاده شود، باید از استانداردهای بهداشتی اطمینان حاصل کرد.

جمع‌ بندی

دانه های دیکاف برای افرادی که به کافئین حساس هستند یا نمی‌ خواهند مصرف بیش از حد آن روی خوابشان تأثیر بگذارد، گزینه‌ ای عالی است. سه روش اصلی حذف کافئین شامل روش شیمیایی، روش آب سوئیسی و روش دی‌ اکسید کربن فوق بحرانی هستند که هرکدام مزایا و معایب خود را دارند.

اگر به دنبال سالم‌ ترین روش هستید، روش آب سوئیسی یا دی‌ اکسید کربن فوق بحرانی انتخاب‌ های بهتری هستند. اما اگر سرعت و هزینه پایین برای شما مهم است، روش شیمیایی گزینه‌ ای رایج در صنعت قهوه است.

نظر شما چیست؟

شما کدام روش را ترجیح می‌ دهید؟ آیا تا به حال قهوه دی کاف امتحان کرده‌ اید؟ تجربه خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید!

برای اطلاع بیشتر از دانستنی های قهوه پیشنهاد می کنیم مقاله رست کردن قهوه در خانه: آیا ارزش امتحان کردن دارد؟ را مطالعه کنید.

تخم مرغ شانسی

برای شکستن تخم مرغ ضربه بزنید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *